"Shrek" Filminin Kabul ve Kararlılık Terapisi Bağlamında İncelenmesi


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15705502Anahtar Kelimeler:
psikolojik esneklik; Kabul ve kararlılık terapisi; psikolojik katılık; shrek filmi; KabulÖzet
Shrek, bataklığında yalnız, huzur içinde yaşayan ve toplum tarafından canavar olarak görülen bir karakterdir. Hayatına Eşek’in girmesi, evini peri masalı kahramanlarının baskını altında kalması ile evini kurtarmak için çıktığı yolda dostluk ve gerçek aşkı tatmasını konu edinir. Bu çalışma da Shrek filminin, bilişsel-davranışçı gelenekten gelen Kabul ve Kararlılık Terapisi (Acceptance and Commitment Therapy, ACT) bağlamında incelenmesi amaçlanmaktadır. Psikolojik esneklik, ACT'ın gayesini aktarmaktadır. ACT'ta fikirleri, duyguları ve geçmiş olayları değişiklik yapmadan kabullenme, anın farkına varma ve değerler doğrultusunda davranışlar sergileme ile oluşan psikolojik esnekliği artırmak amaçlanmıştır. Psikolojik esneklik, psikolojik katılığın zıttıdır ve psikolojik esneklik 6 alt başlıktan oluşur. Bunlar; Kabul, Ayrışma, An’da Olmak, Bağlamsal Benlik, Değerler ve Değerler Doğrultusundaki Davranışlar olmak üzere altı boyutu bulunmaktadır. Bu araştırmada doküman analizi tekniği kullanılmıştır; bu teknik nitel araştırma metodlarının içinde bulunur. Sonuç olarak, Kabul ve Kararlılık Terapisi'nde bulunan psikolojik katılık kavramlarından yaşantısal kaçınma ve bilişsel birleşme etkili bir şekilde görünen bu filmin, bu örneklerle gerçek hayata güzel bir örnek oluşturması bakımından ACT yaklaşımı çerçevesinde faydalı olacağı düşünülmektedir.
Referanslar
Arı, H., & Bingöl, T. (1994). “Soul” filminin kabul ve kararlılık terapisi bağlamında incelenmesi . Dergi Park Akademik, 4(3), 224-231
Boyacı, M., & İlhan, T. (2016). Bilişsel davranışçı terapi yaklaşımının film analizi yöntemiyle incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 123-135.
Çam, S., & Alkal, A. (2024). Ergenler İçin Çok Boyutlu Psikolojik Esneklik Envanteri Kısa Formu (ÇBPEE-KF): Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 14(1), 386-412.
Dursun, A., & Akkaya, M. (2022). Kabul ve kararlılık terapisi odaklı deneysel araştırmalar: Sistematik bir gözden geçirme. Dergi Park Akademik, 14, 340-352.
Gök, B. A., & Karaaziz, M. (2023). Kabul ve kararlılık terapisinin depresyonda ele alınması: Vaka sunumu. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 6(4), 445–461.
Karakuş, S., & Akbay, S. E. (2020). Psikolojik esneklik ölçeği: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 32-43
Kayacan, İ., & Bingöl, T. (2023). Kabul ve kararlılık terapisi temelli psiko-eğitim programlarına bir bakış: Ulusal tezlerin derlenmesi. Journal of Sustainable Education Studies, Özel Sayı (Ö2), 97-107
Kılıç, D., & Karaaziz, M. (2024). A review on acceptance and commitment therapy in substance addiction and the relationship between low self-perception and substance addiction. SSD Journal, 9(42), 69–78.
Laçin, B., & Yalçın, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinde öz-yeterlilik ve stresle başa çıkma stratejilerinin bilişsel esnekliği yordama düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 358-371.
Nalbant, A., & Yavuz, K. F. (2019). Dil kozasından çıkış: Bilişsel ayrışma. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi.
Öğütlü, B., & Karaaziz, M. (2024). A review of psychological flexibility. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 8(3), 1–6.
Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256.
Sevindik, H., & Karaaziz, M. (2024). Obsesif Kompulsif Bozukluğun Tedavisinde Kabul ve Kararlılık Terapisinin Önemi Üzerine Bir Derleme. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 7(6), 485-495.
Ulubay, G. (2020). Çok boyutlu psikolojik esneklik envanterinin Türkçeye uyarlanması (Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Yavuz, K. F. (2015). Kabul ve kararlılık terapisi (ACT): Genel bir bakış. Turkiye Klinikleri Journal of Psychiatry Special Topics, 8(2), 21-27.
Özen, Y.,& Bayata, T. H. (2024). Peri Masalları ‘Acısız İnsanoğlu’ / “ Kabul ve Kararlılık Terapisi” Üzerine. Uluslararası Psiko-Sosyal Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(6), 2822-4574
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ASES INTERNATIONAL JOURNAL OF CULTURE, ART AND LITERATURE (ISSN: 3023-5480)

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.